Turkije is veel meer dan een populaire zonbestemming, ervaart TripTalk-journalist Sybylle Kroon tijdens een roadtrip door het immense land. Het is een tijdreis, ‘ruimte’reis en ontdekkingsreis in één. Op avontuur in Turkije, boven- én ondergronds.
Zwevend boven Cappadocië moet ik aan Nena denken. Om me heen zie ik 99 luftballons, auf ihrem weg zum horizont. Zo surrealistisch als het landschap onder mij is, zo opzienbarend is het spektakel wat ik in de lucht zie. Negenennegentig luchtballonnen.
Oké, Nena zingt over kleine ballonnen en het nummer gaat over oorlog. Maar het zijn wel degelijk 99 luchtballonnen die hier, in centraal Turkije, in de lucht hangen. Misschien zelfs meer, vertelt Yasin, onze ‘piloot’ in deze ballon. Ballonvaren boven Cappadocië is populair, maar het is wel een kwestie van geluk hebben. Alle weersomstandigheden moeten ideaal zijn.
Te veel wind of slecht weer en het feest gaat niet door en sta je voor joker voor dag en dauw op om op tijd aanwezig te zijn. Dat was de afgelopen dagen het geval geweest. Vandaag hebben we geluk. Het is een perfecte ballonvaartdag en dus gaan ook alle uitgestelde ballonvluchten de lucht in. “Het zijn er zeker honderd”, schat Yasin in, terwijl hij de lucht scant.
Lees ook over mooie wandelroutes in Turkije.
Cappadocië ontwaakt
Een paar uur eerder, zo rond half vijf in de ochtend, ging de wekker in mijn hotelkamer in Ürgüp. Ik had graag wat langer geslapen in dit bijzondere hotel dat deels in de rotsen is uitgehouwen, maar voor een ballonvaart boven Cappadocië moet je nu eenmaal vroeg je bed uit. De luchtballonnen ‘varen’ alleen in de vroege uren, zo rond zonsopkomst. Dan is de kans op rustig weer het grootst.
Dus al gapend stapten we met een dikke jas aan in de bus die ons naar het ‘vliegveld’ in de Rozenvallei bij de luchtballon-hotspot Göreme brengt. Die dikke jas is soms echt nodig, want we zitten hier in het binnenland van Turkije en ook nog eens op meer dan duizend meter hoogte. Hier en daar ligt zelfs nog sneeuw. Warm aankleden is dus geen overbodige luxe. Van de omgeving kunnen we tijdens de bustocht vanwege de duisternis niks zien, maar dat verandert spoedig. Langzaam maar zeker ontwaakt ook Cappadocië uit haar slaap.
Of wat dacht je van een bezoek aan de Egeïsche kust van Turkije?
Een bizar sprookjeslandschap
Aangekomen in de Rozenvallei is het nog schemerig. Om ons heen licht de een na de andere ballon op als ze worden gevuld met warme lucht, aangedreven door enorme gaskanonnen. Als grote reuzen richten de kolossen zich op. Tijd om in te stappen. Via een trapje klim ik in de grote mand van ‘onze’ ballon.
Twintig mensen in één mand, kan dat?, vraag ik me eerst nog af. Je staat als sardines tegen elkaar aan, maar iedereen heeft wel een ‘plek bij het raam’. Het eerste ochtendlicht dient zich aan en de contouren van het landschap van Cappadocië worden zichtbaar. Piloot Yasin geeft nog even gas en dan worden we, heel zachtjes, opgetild, de ruimte in.
Nou ja, zo hoog gaan we niet, hooguit een paar honderd meter, maar we zijn los van de grond. Om ons heen: tientallen giga-lampionnen in kleurrijke uitdossing. Onder ons: een kaal, grillig, surrealistisch en miljoenen jaren oude landschap dat zo uit een sprookje van Duizend-en-een-nacht komt. Adembenemend. En dat komt niet alleen door de ijle lucht.
Land van de mooie paarden
Cappadocië ligt in centraal Turkije, de naam betekent ‘land van de mooie paarden’. Het landschap is in miljoenen jaren gevormd. Ooit stonden hier vele vulkanen, nu zijn er nog drie (slapende) vulkanen over. De vele uitbarstingen vormden een tufsteenlandschap.
Ook bijzonder: een reis naar Tunesië. Of wat dacht je van een vakantie naar Egypte?
Samen met het overal aanwezige kalksteen boetseren ze de bijzondere vormen van Cappadocië. Door verwering en erosie ontstond het grillige landschap met bijzondere vormen. De fairy chimneys (sprookjesschoorstenen, in het Nederlands worden deze rotsformaties aardpiramides genoemd) zijn vooral tot de verbeelding sprekend.
Op vele plekken in Cappadocië vind je grotwoningen, te herkennen aan de raampjes die je nog overal ziet. Al in de prehistorie vonden mensen hier een (veilig) onderkomen. In Cappadocië zijn 36 ondergrondse steden, maar sinds de jaren ’50 is grotbewoning verboden. Sommige rotswoningen, rotskerken en ondergrondse steden zijn te bezoeken.
Morning kiss
Yasin manoeuvreert zijn luchtballon behendig langs die van zijn collega’s. Af en toe raken de ballonnen elkaar. “Geen paniek”, klinkt het geruststellend. “Een morning kiss is niet gevaarlijk.” Hij vaart langs de hoge pieken, ‘sprookjesschoorstenen’ en andere bijzondere plekken van Cappadocië terwijl hij zijn ballon rustig om zijn as laat draaien, zodat iedereen goed zicht heeft op het bijzondere landschap.
Het wordt steeds lichter maar een dik wolkenpak boort ons een mooie zonsopkomst door de neus. Nou ja, je kan niet alles hebben. Ik ben al blij dat we in de lucht zijn. Het landschap is net zo mooi en de ervaring wordt er niet minder door. Stil zweven – zolang Yasin niet aan het gas komt – boven dit miljoenen jaren oude landschap zorgt voor een mystieke gebeurtenis.
Lees meer over de Turkse koffie en thee.
Afsluiten met bubbels
Na ongeveer anderhalf uur stuurt onze kapitein zijn ballon naar de landingsplek. Langzaam nadert hij een plek waar een aanhangwagen staat. Hij gaat toch niet…? Ja hoor, Yasin laat een knap staaltje stuurmanskunst zien: hij weet de grote mand precies op de aanhangwagen neer te zetten. Zo kan hij straks de mand weer naar de opslagplaats rijden, zonder dat hij tien mannetjesputters nodig heeft om de loodzware mand op zijn plaats te krijgen.
Collega’s staan klaar om de leeglopende ballon op te vangen en vakkundig op te vouwen. Een voor een klauteren we zo elegant mogelijk uit de mand. Zodra we letterlijk en figuurlijk weer met beide benen op de grond staan, blijkt dat kaboutertjes in de tussentijd een tafel met glazen en champagne hebben neergezet.
We krijgen een flight certificate en een glas bubbels in de handen gedrukt om deze bijzondere ervaring feestelijk af te ronden. Net als in 1783. Toen werd namelijk de allereerste geslaagde tocht met een luchtballon boven Cappadocië uitgevoerd. Dat werd gevierd met champagne en die traditie houdt 240 jaar later nog steeds stand. Hoewel we qua ervaringen genoeg hebben opgedaan voor deze dag, is het nog niet eens negen uur. Tijd voor ontbijt.
Heb je hoogtevrees of is zo’n tocht in een luchtballon helemaal niks voor jou? Er zijn diverse auto- en wandelroutes door het gebied in de buurt van Göreme. Vanaf een van de hoge uitkijkpunten heb je ook een fantastisch uitzicht over het landschap en de vele ballonnen die in de lucht hangen.
Ondergrondse stad
Tijdens de terugtocht naar het hotel moet ik de foto’s bekijken om te geloven wat ik deze vroege ochtend gezien heb. We zijn er stil van, tijdens het ontbijt. Maar veel tijd om te mijmeren is er niet, want even later gaan we weer op pad. Dit keer om Cappadocië ondergronds te bekijken.
Iets ten zuiden van Göreme parkeert de bus bij een van de best bewaarde ondergrondse steden in Cappadocië: Kaymakli. Eeuwen geleden (zelfs voor onze jaartelling) hakten mensen hier, in dit vulkanische, zachte gesteente, een complete stad uit. We zien maar een klein deel van de stad, de tour door het gangenstelsel leidt ons langs woningen, kamers, keukens, kerken en zelfs een wijnmakerij.
Ooit woonden hier 3500 mensen. Het is veel kruip-door-sluip-door, maar oef, wat een respect krijg je voor de bewoners die hier ooit een veilig heenkomen vonden. Eenmaal weer buiten, in de frisse lucht, worden we opgewacht door marktkooplui die hun souvenirs proberen te slijten. Ik hou het bij een versgeperst granaatappelsapje.
Pootjebaden bij het katoenen kasteel
Dat Turkije een groot land is, blijkt wel uit de volgende stop van de reis door het land. Een paar dagen eerder reisden we nog oostwaarts van Istanbul naar Cappadocië, nu rijden we ruim zeshonderd kilometers westwaarts, naar Pamukkale. Een tocht van zo’n acht uur die deels de Zijderoute volgt.
Wil je een stedentrip plannen? Wat dacht je van een bezoek aan Istanbul?
De volgende ochtend staan we redelijk uitgeslapen bij wederom een geologisch verschijnsel: de thermale en heilzame poelen en travertijnterrassen van Pamukkale, ontstaan uit de calciumrijke rotsformaties die in deze regio te vinden zijn. Pamukkale betekent kasteel van katoen, vanwege de verschijningsvorm: van een afstandje lijkt het een kasteel, opgebouwd uit wit kalksteen. Een bijzonder gezicht.
Geen wonder dat hier hordes toeristen op afkomen om in het water te badderen. Dat is ook meteen de keerzijde: er kwamen zoveel mensen op de poelen af, dat het water vervuild raakte en het ‘katoenen kasteel’ zijn glans verloor. Baden kan nu op veel plekken niet meer, kijken natuurlijk nog wel.
En vooruit: er is nog een route uitgestippeld waar je wel mag pootjebaden. Het is nog steeds een populaire attractie, dus we zijn blij dat we zo vroeg zijn waardoor we optimaal kunnen genieten van dit bijzondere verschijnsel. Maar dat is nog niet alles wat Pamukkale te bieden heeft.
Thermae2000 van de Romeinen
Even verderop ligt namelijk een antieke stad op ons te wachten: Hiërapolis. De Romeinen wisten de heilzame krachten van de travertijnpoelen en thermale bronnen wel te waarderen en vestigden zich in het naastgelegen Hiërapolis. Al snel werd deze stad de Thermae2000 van de oudheid: van heinde en ver kwamen Romeinen naar de thermenstad, waar ze zich vermaakten in de heilzame bronnen en theater of op de boulevard en marktplaats.
De stad werd in 1354 door een aardbeving verwoest, maar grote delen zijn nog bewaard gebleven. Je kunt zelfs zwemmen tussen de ruïnes van een van de bronnen. Bikini of zwembroek mee dus als je naar Hiërapolis gaat.
Nu is deze stad al aardig indrukwekkend, maar je maakt een echte reis terug in de tijd in de antieke stad Efeze, aan de westkust van Turkije, iets ten noorden van de badplaats Kuşadasi. Om daar te komen, stappen we weer in de bus om bijna tweehonderd kilometer naar de kust te rijden.
Goed bewaard gebleven: Efeze
Efeze, zo’n drieduizend jaar geleden gesticht, lag vroeger aan zee. Nu ligt het als gevolg van verzanding vier kilometer landinwaarts. Het was een havenstad die zijn bloeitijd kende in de periode dat de Romeinen er de dienst uitmaakten. Efeze wordt gezien als de grootste, best bewaarde Romeinse stad.
Hier woonden aan het begin van onze jaartelling 250.000 mensen. Het was (en is) een vruchtbaar gebied en de vallei tussen de bergen bood bescherming tegen indringers. In de vijftiende eeuw raakte Efeze in verval en verloor het door de verzanding van de haven zijn economische en logistieke status. De stad liep langzaam maar zeker leeg.
Misschien is een bezoek aan Griekenland ook iets voor jou?
En dat is met terugwerkende kracht goed nieuws voor ons, want de stad werd vergeten en bleef daardoor redelijk intact. We kijken onze ogen dan ook uit, lopen door de originele straten, poseren voor de imposante bibliotheek, fotograferen de tempels, verbazen ons over de gezamenlijke toiletten (met z’n tienen tegelijk naar de wc was voor Romeinen heel normaal) en bewonderen het odeon (theater) waar plek was voor 24.000 toeschouwers die naar voorstellingen en wedstrijden keken.
Nu zijn het vooral de katten die er een hoofdrol spelen. Die lijken totaal niet onder de indruk van de historische omgeving waarin ze leven. Maar een mooie afsluiting van de ruimte-, tijd- en ontdekkingsreis vormen ze wel.
Zien tijdens je roadtrip door Turkije
Tijdens de rondreis door Turkije bezocht Sybylle meer bijzondere locaties. Een paar tips:
Cappadocië
- Museumstad Göreme. In dit openluchtmuseum wandel je door de oude stad Göreme, waar mensen in de rotsformaties woonden. Er zijn onder meer kerken met fresco’s te zien.
- Bij de stad Uçhisar ligt de Duivenvallei. Vanaf het uitkijkpunt heb je een fraai uitzicht op het rotskasteel. De talrijke duiven zijn bijna heilig: hun mest wordt gebruikt om de onvruchtbare grond in de vallei te bemesten. Het eigeel van een duivenei wordt ook gebruikt als kleurstof voor verf voor fresco’s.
- Avanos. Dit stadje is bekend om de keramiek, dat hier al honderden jaren gemaakt wordt, van klei afkomstig uit de nabijgelegen Rode Rivier. Hier wordt ook het symbool van Cappadocië gemaakt: een ronde karaf die je om je schouder hangt, waarna je een lichte buiging moet maken om de wijn uit te schenken.
Kuşadasi
- Deze badplaats aan de westkust van Turkije is ook te bezoeken als je op het Griekse eiland Samos verblijft. Met de ferry ben je binnen anderhalf uur vanuit Pythagorion in Kuşadasi. Twintig kilometer verderop ligt de antieke stad Efeze. En als je nog even tijd over hebt, rij dan tien kilometer verder. Daar ligt Şirince, een schattig – maar toeristisch – dorpje waar je je even in Griekenland waant.
Istanbul
- Station Oriënt Express. Eind- en beginstation van dit legendarische treintraject. Bijzonder bouwwerk mét restaurant waar je ook als niet-treinreiziger kunt eten. In het naastgelegen hotel Pera Palace – eind negentiende eeuw gebouwd voor reizigers van de Oriënt Express – schreef Agatha Christie volgens zeggen haar beroemde boek, in kamer 411.
- Ook Alfred Hitchcock, Mata Hari, Greta Garbo en andere wereldsterren en wereldleiders verbleven in dit hotel. In kamer 101 woonde Atatürk regelmatig, de grondlegger van de Turkse republiek. Die kamer is nu een museum.
- Turks fruit koop je in een van de bazaars die Istanbul rijk is, Misir Çarşisi bijvoorbeeld of bij Hafiz Mustafa. In Istanbul zijn meerdere winkels van dit in 1864 opgerichte bedrijf. Favoriet onder locals en daarom altijd druk. Personeel draagt een fez.
- Pierre Loti. Uitkijkpunt met terras en winkeltjes, vernoemd naar een Franse marineofficier en schrijver die zijn inspiratie voor boeken onder meer in Turkije vond. Je gaat met een kabelbaantje naar boven en hebt een fraai uitzicht over de stad en de Gouden Hoorn.
Deze restaurants in Istanbul mag je niet missen! Of wat dacht je van deze restaurants in Izmir?
- Je kunt hem niet missen: de Küçük Çamlica. Het is de spiksplinternieuwe radio- en tv-toren die met zijn 369 meter hoog boven de stad uitsteekt. De toren is in mei 2021 geopend en vormt tegenwoordig het hoogste punt van Istanbul. Bezoekers zonder hoogtevrees kunnen naar de 33e en 34e verdieping waar uitkijkpunten zijn. Op verdieping 39 en 40 zijn restaurants.
Zoek ook vast naar hotels in Cappadocië:
Booking.comHier wil je heen tijdens je roadtrip door Turkije:
Sybylle vloog met Turkish Airlines naar Istanbul en vloog via Izmir weer terug naar Nederland. In Cappadocië verbleef ze in een deels uit de rotsen gehakt boetiekhotel: Utopia Cave. De ballonvlucht maakte ze met Göreme Balloons. De roadtrip die Sybylle samen met tien reisagenten door Turkije maakte, werd georganiseerd door Kanon Tours. Dit reisbureau richt zich op de zakelijke markt en is gevestigd in Istanbul met een kantoor in Rotterdam. Kanon Tours is gespecialiseerd in exclusieve, culturele en religieuze reizen.
Handige websites voor je reis
Dit vind je misschien ook leuk:
Zou jij een roadtrip door Turkije willen maken?
Tekst en beeld door: Sybylle Kroon
TripTalk is een puur Nederlands reismagazine en schrijft voornamelijk over bereikbare bestemmingen. Wij willen je meenemen naar bereikbare en betaalbare bestemmingen! Onze vaste reporters geven inspirerende en persoonlijke tips. Neem een abonnement!
