Iran is een land dat tot de verbeelding spreekt, maar waar toch maar weinig mensen heengaan. En dat is zonde. Hieronder een indruk van de cultuur in Iran aan de hand van tien voorwerpen.
Aubergine
Onze eerste lunch in Iran: we zitten in een tentje in een zijstraat ergens in Teheran. Een foto van Khomeini en Khameini aan de muur, een oude naaimachine voor sier en vrouwen in strakke spijkerbroeken met een hoofddoek die nog net op hun knot blijft hangen. We bestellen een salade, maar krijgen er van de goedlachse en zwaar opgemaakte jonge vrouw een bordje met een lokaal gerecht bij. ‘Als welkom,’ zegt ze.
Uiteraard kunnen we dat niet weigeren, maar het is visueel niet heel aantrekkelijk. Van de bruingrijze prut met een streepje roomwit ga je niet gelijk watertanden.
‘Wat is het?’ Vraag ik.
De vrouw denkt even na, maar zegt dan dat ze niet weet hoe het in het Engels heet. Ik proef het en ben verkocht. Het is baba ganoush. Ik was nooit fan van aubergine, maar net als voor veel dingen geldt ook hier: het is maar net hoe je het klaarmaakt. Het is overal te koop, meestal het goedkoopste gerecht van de kaart en wordt geserveerd met een beetje room en walnoten. Ik eet het de rest van de reis nog vaak. Een stukje brood afscheuren en dan in de brei dopen: heerlijk!
Check ook deze 10 bijzondere natuurwonderen van Iran.
Brommer
In veel Aziatische landen vullen brommers het straatbeeld, ook in Iran. Ze rijden over de stoepen, door de bazaars en andere plekken waar ze niet mogen komen. Je moet altijd oppassen niet overreden te worden. Iraniƫrs zijn ontzettend vriendelijk en warm. Of je nou dezelfde taal spreekt, van hetzelfde geslacht bent of bloot of bedekt: de Iraniƫr ontvangt je met een warme glimlach en vriendelijke woorden.
Maar zo gauw ze zich gemotoriseerd vervoeren worden het snelheidsduivels. Ze willen altijd en overal voorrang hebben, groen licht of niet, en stoppen niet eerder dan dat ze je schoenveter raken. Zo lijkt het in ieder geval, want ik heb het veiligheidshalve niet uitgeprobeerd.
Lees ook wat je kan doen tijdens een reis naar Jordaniƫ of breng eens een bezoek aan het mysterieuze Oman.
Plumeau
Een stok met aan het uiteinde felgekleurde, synthetische haren. Je zou ermee kunnen stoffen, maar dat doen ze niet: het is een vriendelijk verpakte leidraad. In Iran is het verschil tussen man en vrouw levensgroot, ook voor de toerist. Daar horen verschillende regels bij en soms ook verschillende looproutes.
In het mausoleum van Khomeini gelden strenge wetten op basis van je geslacht. In de grote hal, voor de eigenlijke kast met kist, zit een man op een hoge stoel, alsof hij een tenniswedstrijd fluit, met een plumeau in zijn hand. Hij doet er weinig mee, want de meeste bezoekers weten wat hoort. Wij niet. Er lopen ook vrouwen rond met plumeaus in de hand, waarmee ze wijzen waar je heen moet of zachtjes tegen je arm duwen.
Lees ook: de 10 meest bijzondere musea van Teheran
Ik loop gezellig naast mijn man, maar dat mag niet. Vrouwen moeten linksom en mannen rechtsom. Achter het heiligdom komen we elkaar weer tegen en trekken als magneten naar elkaar toe. Er komt direct iemand naar ons toelopen om te gebaren dat we daar weg moeten. Met zijn plumeau: de gezellig gekleurde ordehandhaver.
Blauwe steentjes
Op de grote pleinen van de oude steden steken ze dominant en indrukwekkend de lucht in: minaretten. Enorme toegangspoorten zijn met honderden mozaĆÆeksteentjes bekleed in vele tinten blauw. Toen ik voor onze reis foto’s van Iran zag, kon ik alle moskeeĆ«n niet meer uit elkaar houden, want ze leken allemaal hetzelfde. Eenmaal in Iran krijg ik er geen genoeg van.
Ook in de tuinen, gangetjes en poortjes van het moskeecomplex zijn mozaĆÆeken aangebracht en zelfs in kleinere moskeeĆ«n in achterafstraatjes. Als je iets zeker weet als je naar Iran gaat, is het dat je thuiskomt met foto’s vol blauwe steentjes.
Weten wat je kan bezoeken in Teheran? Check deze 8 leukste must-visits van Teheran.
De watermeloen
Aan het eind van onze eerste dag vol bezienswaardigheden in Teheran, zat de eigenaresse van het hotel klaar met een bordje watermeloen. Ze vroeg hoe onze dag was geweest en wij zaten uitgeput en vol indrukken braaf te knikkebollen. Met zoet en sappig fruit, maar dat is niet de reden waarom de watermeloen mij zo is bijgebleven.
De meloen zie je namelijk overal. Het land zit vol binnenplaatsen die vaak een blauw fonteintje in het midden hebben waar het water de hele dag doorheen pruttelt. Daarin is het koeler dan erbuiten, dus wordt, heel praktisch, de meloen in het water gelegd. Je zult weinig vijvers tegenkomen, zonder fruit erin.
Lees hoe het is om te reizen naar Saoedi-Arabiƫ.
Brood
Er zijn verschillende soorten. Het meest opvallend is het brood dat lijkt op bubbeltjesplastic en dat alleen naar brood smaakt als het kakelvers is. De dagen erna wordt het heel snel karton. Brood wordt vaak in grote lappen gebakken en bij elke maaltijd gegeten. ’s Avonds haal je je versgebakken voorraad voor de volgende dag.
Je ziet mensen met de grote onverpakte broden over straat lopen. En, omdat het vers het lekkerst is, wordt er onderweg al van gesnoept. Of door de koper zelf, Ć³f hij geeft het weg aan vrienden en bekenden die hij tegenkomt. In Iran staat brood gelijk aan liefde.
Lees ook: Wadi el Gemal: Een groene oase in de Egyptische zandbak.
Poppen
Vroeg of laat ga je een badhuis in. Dat zijn vrij lege ruimtes, maar om die wat op te vullen en je een beetje een beeld te geven van hoe het leven er vroeger uitzag, zetten ze graag poppen neer. Die dragen stoffige kleding uit vroeger tijden. Ze zien er vooral plastic uit in plaats van levensecht en ze hebben vaak haren alsof de pruik van een bezem is gemaakt.
De poppen zijn te stijf om in kleermakerszit gebogen te worden, maar dat is op te lossen. In een museum in Shiraz zagen we mannenpoppen met baarden en hoge mutsen op een bank zitten. De onderbenen waren er gewoon vanaf gehaald.
Saffraan
Er zijn meer plekken in de wereld met saffraan, maar Iran maakt er een handelsmerk van. Op elke bazaar zie de rode steeltjes liggen en zijn er verkopers die je proberen te verleiden om het te kopen. De gerechten waar je dit rode kruid in doet, worden geel. We krijgen een keer saffraanrijst die felgeel is.
We komen ’s avonds in Teheran aan en worden opgehaald van het vliegveld. Onderweg maakt de chauffeur een ongevraagde stop bij een supermarkt. Hij komt terug met twee ijsjes: saffraanijs.
Lees ook: 5 redenen om Iran te bezoeken.
Bankbiljetten
In Iran voel je je geen miljonair, in Iran bĆ©n je miljonair. Je kunt er niet pinnen, dus moet je ouderwets met je euro’s naar een wisselkantoor. Zelfs als je niet veel wisselt, zul je een hele dikke stapel biljetten terugkrijgen. Zoveel dat het zelfs even duurt om het allemaal te tellen.
En in je portemonnee past het al helemaal niet. Of je propt het er toch in; kun je Ć©Ć©n keer in je leven lekker dik doen.
Pleister
Hopelijk heb je ze zelf niet nodig, maar dan nog zul je ze tegenkomen. Iran heeft een van de hoogste aantallen nose jobs ter wereld. Mensen laten graag hun neus kleiner maken, zowel mannen als vrouwen. Je zult dan ook regelmatig mensen zien rondlopen met een pleister op hun neus.
Meer lezen van Anika? Bestel haar boek!
Handige websites voor je reis
Fotocredit alle foto’s: Anika Redhed
Hoi! Ik ben Anika Redhed en vind elk land interessant. De wereld zit vol boeiende plekken en vooral de verhalen erachter blijven me bij. Ik heb veel gereisd en in verschillende landen gewoond. Ik schrijf reisromans (o.a. over Jordaniƫ, Iran en CuraƧao en een reisgids over Utrecht) en geef reisdagboeken uit.
